Toplumdaki bazı anne babaların farkında olmadan çocuklarının gelişimini olumsuz yönde etkilediklerini dile getiren TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Yapay Zekâ Mühendisliği Bölümü Bilim ve Felsefe Koordinatörü Dr. Anooshirvan Miandji, ebeveynlerin bu tutumlarının çocuklarını ‘budala’ bir birey haline getirebileceğini söyledi. Dr. Miandji, ebeveynlerin hatalı çocuk yetiştirme süreciyle ilgili, “Kimi zaman aşırı korumacı tavırlar, kimi zaman ise çocuğun her istediğini yaparak onu mutlu etmeye çalışmak olumsuz sonuçlara yol açıyor. Oysaki bu yaklaşımlar, çocukların sorumluluk bilinci geliştirmesini, eleştiriye açık olmasını ve sosyal beceriler kazanmasını engelliyor” dedi.
SORGULAMAYAN BEYİN KÜÇÜLÜR
Hangi yanlış tutumların çocukların gelişimini olumsuz etkileyebileceğini ters psikoloji uygulayarak sıralayan Dr. Miandji’nin ‘budala çocuk yetiştirme’ listesi şöyle:
1- Dilini fakir bırakın
Dil becerilerini geliştirmemek, zengin bir kelime dağarcığı kazanılmasını engeller. Böylece çocuğun iletişim ve ifade yeteneği zayıflar, akademik ve sosyal başarısı düşer.
2- Soru sordurmayın
Bu tutum çocuğun merakını ve eleştirel düşünme yeteneğini köreltir. Bu da onun bilgiye olan ilgisinin azalmasına ve sorgulamayan bir bireye dönüşmesine neden olur. Sorgulamayan beyin küçülür.
3- Her istediğini verin
Ona her istediğini verin. Böylece sabır ve özdenetim geliştiremez ve doyumsuz biri haline gelir.
4- Etik konularda eğitmeyin
Etik konularda eğitim vermemek, çocuğun doğru ile yanlışı ayırt edememesine neden olur. Böylece çocuk ahlaki değerlerden yoksun, sorumsuz ve empati kuramayan birey olarak yetişir.
5- Ödevlerini başkası yapsın
Böylece çocuğun sorumluluk ve problem çözme yeteneği gelişmez. Bu durum onun başkalarına bağımlı hale gelmesine ve kendine güveninin azalmasına yol açar.
GERÇEKÇİ OLMAYAN ÖZGÜVEN OLUŞUR
6- Eleştiri kabul etmesin
Çocuğunuza eleştiriye kapalı olmayı öğretin ki geri bildirimi ve gelişimi reddetsin. İlerde profesyonel hayatında da ilerleme kaydedemesin.
7- Sorumluluk almasını engelleyin
Her türlü sorumluluktan kaçması gerektiğini söyleyin. Böylece görev ve yükümlülüklerini yerine getirme alışkanlığı kazanamasın.
8- Üstün zekâlı olduğuna inandırın
Bu tutumunuz onda gerçekçi olmayan bir özgüven oluşturur ve hem eleştirilere hem de başarısızlıklara karşı savunmasız hale gelir.
9- Düşünmeden hareket etsin
Çocuğunuza atacağı her adım öncesi durup düşünmesi gerektiğini değil tam tersini öğütleyin. Böyle yaparsanız dikkatli davranmayı öğrenemez. Sıkça hatalar yapar ve sonuçlarına katlanmak zorunda kalır.
10- Bencil ve nankör olmasını destekleyin
Bu destek sayesinde çocuğunuz başkalarının duygu ve ihtiyaçlarına önem vermez. Böylece, sosyal ilişkilerde sorun yaşar ve yalnızlaşır.
TATMİNSİZ BİR BİREY HALİNE GELİR
11- Sürekli tam not veren bir okula yazdırın
Çocuk bu durumda gerçek başarı ve çabanın değerini anlamaz. Haliyle gerçek dünyada başarısızlıkla karşılaştığında hayal kırıklığı yaşar.
12- Hata yaptığında, bedel ödemesini engelleyin
Hatalardan öğrenme ve sorumluluk alma yeteneği gelişmez. Tekrarlayan hatalar yapar ve olgunlaşamaz.
13- Disiplin ve sınırları tamamen kaldırın
Kendi kendini yönetme ve özdenetim yeteneği gelişmez. Kurallara uymakta zorlanır ve sosyal düzene uyum sağlayamaz.
14- Başarının sadece para olduğunu öğretin.
Böylece çocuğunuz manevi değerlerin ve kişisel gelişimin önemini göz ardı eder. Tatminsiz ve materyalist bir birey haline gelir.
15- “Empati kurmak gereksizdir” deyin
Çocuğunuza başkalarıyla empatinin kurmanın gereksiz olduğunu söyleyin. O da başkalarının duygu ve ihtiyaçlarını göz ardı etsin ve ilişkilerde bol bol sorun yaşayıp yalnızlaşsın.
DR. ANOOSHİRVAN MİANDJİ KİMDİR?
Tebrizli Azeri Türkü olan Dr. Anooshirvan Miandji, 1995’ten beri Ankara’da yaşıyor. Gazi Üniversitesi Eczacılık Fakültesinde lisans ve yüksek lisans öğretiminin ardından Ankara Üniversitesi Felsefe Bölümü Bilim Tarihi Anabilim Dalı’nda doktora derecesi aldı. 2004-2018 arasında Bilkent Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olarak çalıştı. 2016-2020 arasında Oxford Üniversitesi’nden bilim felsefesi, eleştirel düşünme, bilgi teorisi ve psikoloji üzerine eğitim aldı. Çocuklar ve yetişkinler için yurt içinde ve dışında kitapları basıldı. 2020’den beri TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Yapay Zekâ Mühendisliği Bölümü’nde Bilim ve Felsefe Koordinatörü olarak eleştirel düşünme, bilimsel araştırma etiği ve bilim tarihi dersleri veriyor.
